Gedicht-/Lieddatenbank

Samstag, 16. August 2003
La Sorĉita Arbaro

Korregierte Version:

Hela la luno brilis super la pado,

Kiam Ino el vilaĝo ekiris al hejmo,

Mejlnombro antaŭ sxi fridigis la koron,

Tiel ŝi laŭiris la sorĉitan arbaron.

Se mi sekvas la padon malvenantan en lumo,

Mi estos en vilaĝo antaŭ la tagiĝo,

Estas nur rakonteoj, malnova kiel montŝton,

Ŝi diris kaj iris en sorĉatan arbaron.

- -

Nuboj kaj lum, kaj voĉoj en vent,

Mirigaj, kantantaj, kaj belaj kiel arĝent,

Atendu paŝulo, cedu gardiĝu,

L'arbaron de sorĉoj ne nokte eniĝu.

- -

Apenaŭ post cent paŝoj ŝin enfermis la arboj,

De kie, al kie, ŝi vagiĝis baldaŭ

Vidata el pado, voj' ŝajnas tiel klara,

Kiel iĝis, estiĝis ĝi nun tiel stranga?

Ŝi ne trovis reen, kaj ŝi sekvis la lumon,

En arbaro antaŭ ŝi, ne aliĝis ĝin,

Ĉiu paŝo de ŝi, ĝi fore iris,

Kaj paŝon post paŝo ĝi ŝin forigis.

- -

Ŝi aŭdis kantadon el arbar' el altaĵoj,

Ŝi videgis la lumon, ne vidvolis la aĵojn,

Ĝi sonas tiel stranga, kor' preskaŭ rompiĝis,

Sed perdita ŝi estus, se la vokoj ŝi sekvis.

Iu vokis ŝian nomon, la voĉo tiel bela,

Ŝin petegas aliri, ŝi nur preskaŭ rezistas,

Kunvenu, mi donas vi pacon kaj bonon',

Ne, ĉar se vin mi sekvus mi ne trovus mia hejmon.

- -

Venas figuro, el ombroj kaj nuboj,

Lunblanka kaj bela, maljunaj okuloj,

"Alvenu homino, tiun nokton kundormu",

Ĝis tagiĝo mi aldonas al vi sonĝon kaj sorĉon.

Unu kiso de vi, unu jaron al mi kostus,

Nokt' en via mano, mian haron blankigus,

Fe', trol' kaj elf', kun nin nur volas ludi,

Lasu veni min spirito, ĉar mi volas plu vivi.

- -

Ŝi ne rifuzas plu, kiam altiras li ŝin,

Jam en sorĉo forgesigas, perdigas li ŝin,

Kiam liaj lipoj proksimiĝis, fora estas la mondo,

Bela mort' estas sorĉo, fora de spac' kaj tempo.

Profunda la luno estis super l' arbaro,

Kiam tago proksimis glacifridis l' aeron,

Profunde en elfmano, trankvile ino kuŝis,

La nokto foriris, kaj la ĉielo griziĝis.

- -

Tiel la eklumo brilis sur la arbfolioj,

Kie por l' villaĝulino rapide pasis la jaroj,

En la brilo la fremdulo iĝis polvo kaj lum',

Postlasis ŝin malforta, sed ne mortigis ŝin.

Hela l' tagiĝo brilis super la pado,

Kiam la ino el vilaĝo venis el la arbaro,

La haroj neĝblankaj, marmorpala ŝia haŭto

Ĉar ŝtelis ŝian tempon la sorĉo de l' arbaro.

-----

Alternative Übersetzung:

Hele súper la pádo, fluis lúna lumklár',

kiam héjmen ekíris világxa virín'.

Pro multméjla migrád' ekprémis sxin tím',

kaj tíel sxi pásis ĉe l' Sorĉíta Arbár'.

Se mi sékvas la pádon, kiu kásxas sin jén,

mi estos én la világxo, ántau matén'.

Ja nur éstas rakóntoj el jám fora jár'

sxi díris kaj íris en la Sorcxíta Arbár'.

Ref.:

Nebúlo kaj lúmo kaj vócxoj en vént',

logántaj, vokántaj kun stránga lamént'.

Gárdu, migránto, vin dé tia fár',

ne mígru dum nókt' en Sorcxíta Arbár'!

Post apénaux cent pásxoj la arbár' sxlosis sxín;

de kíe kaj kíen, sxi jám perdis sín.

cxio sxájnis ja klára, vidíte de l' pád',

cxu cxío cxi éstis nún nur sharád'?

Shi ne retróvis la vójon, gvidáte de l' fé'

antauxe ínter la árboj -- shi atíngis gxin né.

Per cxíu pashéto, shi pélis gxin plú,

kaj gxi kondúkis shin fór tra la árboj kun gxú'.

Ref.:

Nebúlo kaj lúmo kaj vócxoj en vént',

logántaj, vokántaj kun stránga lamént'.

Gárdu, migránto, vin dé tia fár',

ne mígru dum nókt' en Sorcxíta Arbár'!

Baldau shí audis kántojn el la árboj kun ríd'.

rigardánte la lúmon, shi réstis sen víd'

La són' tiel frémda, ke gxémis la kór',

sed shi éstus perdíta, se shi cédus je l' hhór'.

Vócxo shin vókis hela kíel argxént'

pétis shin véni, grande kréskis la tént'.

«Vénu kaj spértu: am', beléco, felícx'!»

«Sed tiam mí ne revénus, sub nenía kondícx'.»

Ref.:

Nebúlo kaj lúmo kaj vócxoj en vént',

logántaj, vokántaj kun stránga lamént'.

Gárdu, migránto, vin dé tia fár',

ne mígru dum nókt' en Sorcxíta Arbár'!

El ómbroj, nebúloj, apéris figúr',

la okúloj maljúnaj, sed bela kíel ebúr'.

«Vénu virín', ni kushu súb la fraksén'!

Mi montros sórcxojn kaj sóngxojn, gxis vekígxos matén'.»

«De via líp' unu kís' prenas túta homjár'

post nokto én viaj brákoj blanka éstus harár'

Por feo, trólo kaj élfo ni éstas nur lúd';

nun min lásu pluíri, cxesu nún via trúd'!»

Ref.:

Nebúlo kaj lúmo kaj vócxoj en vént',

logántaj, vokántaj kun stránga lamént'.

Gárdu, migránto, vin dé tia fár',

ne mígru dum nókt' en Sorcxíta Arbár'!

Shi lúktas ne plú, kiam lí prenas shín,

jam forgesínta, mergíta, perdíta aním'.

La móndo eksvénis je l' unúa liptrémp'

la bela mórt' estas sórcxo, for de spáco kaj témp'.

Malalte nágxis la lúno súper la tér',

estis proksíma la tágo kaj frída l' aér'.

Profunde ínter febrákoj kushis lá homvirín',

la nokto cédis, alvénis krepúska noktfín'.

Ref.:

Nebúlo kaj lúmo kaj vócxoj en vént',

logántaj, vokántaj kun stránga lamént'.

Gárdu, migránto, vin dé tia fár',

ne mígru dum nókt' en Sorcxíta Arbár'!

Ekbrílis el álto lum' trá foliár',

kie pór la viríno jam pásis centjár'.

En la bríl' la fremdúl' igxas fúm', igxas lúm',

shi restas pála, malfórta, sed víva por nún.

Súper la pád' nagxis lá taga stél',

kíam viríno pashis én la sunhél'.

La harár' kiel négxo, la háut' de marmór'

pro la sórcx' de l' arbáro, kiu rábis shin fór.

Ref.:

Nebúlo kaj lúmo kaj vócxoj en vént',

logántaj, vokántaj kun stránga lamént'.

Gárdu, migránto, vin dé tia fár',

ne mígru dum nókt' en Sorcxíta Arbár'!

PS: 5 bis 20 Spam-Mails pro Tag sind einfach zu viel.

Chu nur 5 ghis 20? ;)

Parte estas gramatikaj eraroj, tiuj estas facile korekteblaj, parte estas stilaj eraroj. Pri stilaj aferoj diversaj esperantistoj havas diversajn opiniojn, kiel vi ja jam legis en la forumo. :)

Amike

Sebastiano

La Sorcxata Arbaro

(tradukita de Arne Babenhauserheide (http://draketo.de). La Originalo estas "Der Verzauberte Wald" de Sheihamatab aka Britta van den Boom (http://www.shei.de) )

Hela la luno est' supra la pado,

1 2

Kiam Ino el vilagxo ekiris al hejmo,

3 4

Mejlnombro antauxen fridis la koron,

5 6

Tiel sxi lauxiris sorcxatan arbaron.

7

1) "estas" - Oni ne povas forigi verbajn finajhojn.

2) "über" estas "super". "supra" signifas "der, die, das obere".

3) "ino" ist _sehr_ umgangssprachlich. ==> "virino"

4) Kutima stilo estus "al sia hejmo". "Al hejmo" sonas iom kiel rusa komencanto.

5) "antauen" heißt "vorwärts", "voran", "nach vorn". "Vor ihr" ==> "antau shi".

6) Die Grundform ist "frida". Eine Verb-Endung unmittelbar an eine adjektivische Wurzel anzusetzen, klingt schlecht. Man findet es dennoch ab und zu in Gedichten und relativ häufig im Jugendslang. In jedem Fall heißt "fridi" dann aber "esti frida" = "kalt sein". Du verwendest es aber mit einem Akkusativobjekt "la koron" (transitiv). Dann musst du die Silbe -ig- zwischenschieben: ==> "fridigas". Besser auch "shian koron" statt "la koron".

7) Besser "la ...", weil es ja nicht irgendein verzauberter Wald ist. (Außerdem "sorchitan")

Se mi sekvas la padon malvenanta en lumo,

1

Mi estos en vilagxo antaux la tageko,

2 3

Estas nur historiojn, malnova kiel montsxton',

4 5

Sxi diris kaj eniris la sorcxatan arbaron.

6

1) "malveni" ist _völlig_ ungebräuchlich und kaum unmittelbar verständlich. Besser "malaperi". Dann bezieht es sich auch auf "padon", muss also auch im Akkusativ stehen: ==> "malvenantan/malaperantan".

2) "en la vilagho", sonst hieße es "in einem Dorf"

3) "tagigho"

4) Besser "rakontoj", in jedem Fall ohne Akkusativ.

5) Bezieht sich auf die "historioj/rakontoj", die im Plural sind, also auch hier: "malnovaj".

6) Das geht so, es klingt aber besser, wenn man die Präposition wiederholt: "eniris en la Sorchitan arbaron."

-

Nuboj kaj lum', kaj vocxoj en vent',

Miriga, kantanta, kaj bel' kiel argxent,

1 1 2 3

Atendu pasxulo, cedu gardigx',

4 5

L'arbaron de sorcxoj ne nokte enigx'.

6

-

1) Warum Einzahl und nicht "mirigaj, kantantaj"?

2) Die Adjektivend kann man nicht weglass.

3) (Völlig unwichtig, aber da fehlt ein Apostroph.)

4) "cedi" heißt "nachgeben", nicht "zurückweichen".

5) Die Verbend kann man auch nicht weglass. Stilistisch: Streng genommen heißt "gardighi" "beschützt werden", von jemand oder etwas anderem. Der Sinn "gib acht" ist ein bisschen anders.

6) Verbend kann man nicht weglass. Auch hier, die Endung "-igh" lässt eher daran denken, dass mit einem selbst irgendwas gemacht wird, nicht dass man selbst etwas macht. Aber hier soll ja gerade der Wanderer etwas nicht machen, nicht "etwas nicht gemacht werden." Und dann wäre es auch hier schöner, die Präposition noch mal zu wiederholen: "En la arbaron de sorchoj ne nokte eniru." -- Hm "enighi" klingt hier wirklich seltsam.

Apenaux post cent pasxoj sxin enfermis la arboj,

1

El kie, al kie, sxi vagigxis baldaux

2 3

Vidata el pado, voj' sxajnas tiel klara,

4 5

Kiel igxis, estigxis gxi nune tiel stranga?

6 7 8

1) Umgekehrt Wortfolge ist besser, da sich "apenau" auf das unmittelbar folgende bezieht ==> "post apenau ..."

2) Besser "de kie".

3) "vagi" heißt eher "herumgehen" als "herumirren". "vagighis" heißt "sie wurde herumgehend"?

4) "la pado"

5) "la voj'"

6) Kutima verbo estas "farighi".

7) "ke ghi". Worauf bezieht sich eigentlich dieses "ghi"?

8) "nun"

Sxi ne trovis reen, kaj sxi sekvis la lum',

1 2

En arbaro antauxen, ne aligxis gxin,

3 4

Cxiu pasx' de sxin, gxi reen eliris,

5 6

Kaj pasxon post pasxo gxi sxin forigis.

7

1) "trovi" ist transitiv. Was findet sie denn nicht?

2) "lumon". Akkusativ, weil Objekt von "sekvi", und damit ist die Endung nicht wegkürzbar.

3) "en arbaro antauen" -- "im Wald nach vorn" Wieso "nach vorn"?

4) "alighi" heißt "sich anmelden". "Erreichen" heißt "atingi".

5) Nach "de" kann nie Akkusativ stehen: ==> "de shi"

6) "reen" heißt "dahin zurück, wo es her kam". Gemeint ist aber "weiter fort von ihr". "eliri" heißt "hinausgehen/herauskommen". Das Licht bleibt ja aber weiter im Wald.

7) Etwas "forigi" heißt "etwas wegmachen".

-

Sxi auxdis kantado el arbar' el altajxoj,

1

Sxi videgis la lum', ne vidvolis la ajxoj,

2 3 4 5

Gxi sonas tiel strang', kor' preskaux disrompis,

6 7 8

Sed perdata sxi estus, se la vokoj sxi sekvus.

9 10

1) "kantadon"

2) "videgi" -- "stark sehen" -- ?

3) "lumon"

4) Solche Zusammensetzungen sind ganz unüblich und klingen nicht gut. ==> "volis vidi"

5) "ajhojn" -- "die Sachen"

6) "stranga"

7) Da fehlt eine Bestimmung. So wies dasteht, hieße es "Ein Herz ..."

8) "(dis)rompi" ist transitiv, heißt also "etwas zerschlagen". Das Herz zerschlägt aber nichts, sondern zerbricht selbst. ==> "disrompighis".

9) "perdita". Sie ist ja dann schon verloren.

10) "vokojn"

Iun vokis sxian nomon, la vocxo tiel bel,

1 2

Sxin petegas alveni, sxi nur preskaux starigxas,

3 4 5

Kunvenu, mi donas vin paco kaj bon',

6 7 8

Ne, cxar se vin mi sekvus mi ne trovos hejmon.

9 10

1) "Iu"

2) "bela"

3) "alveni" heißt "ankommen"

4) "preskau" heißt "fast". "Kaum" oder "mit Mühe" heißt "apenau".

5) "stari" -- stehen; "starighi -- aufstehen. Sie steht aber nicht auf, sondern widersteht -- "rezistas".

6) "al vi"

7) "pacon"

8) "bonon"

9) "trovus"

10) Fehlt wieder die Bestimmung. So heißt es nur "ein Heim". Gemeint ist aber _das_ Heim, _ihr_ Heim.

-

Venas figuro, de ombroj kaj nuboj,

1

Lunblanka kaj bel', malnovaj okuloj,

2 3

Alvenu homino, tiun nokton kundormu,

4 5 6

Gxis tageko mi aldonas vin belsongxo kaj sorcxo.

7 8 9 10 11

1) besser: "el"

2) "bela"

3) "malnova" ist das Gegenteil von "nova" -- neu. Hier ist aber nicht das Gegenteil von neu gemeint, sondern das Gegenteil von jung: ==> "maljunaj"

4) "alveni" heißt "ankommen". ==> "Venu al mi"

5) "homino" ist völlig unüblich und klingt schlecht.

6) "kundormu" klingt wie "Schlaf mit!". ==> "kundormu kun mi"

7) "tagigho"

8) "al vi"

9) Zusammensetzungen, bei denen das erste Glied ein Adjektiv ist, sind extrem selten, und i. d. R. klingen sie schlecht. Es gab ein paar Versuche, aber die wurden nicht akzeptiert.

10) "songhon"

11) "sorchon"

Unu kiso de vin, unu jaron mi kostus,

1 2

Nokt' en vian manon, mian haron blankigus,

3 4

Fe', trol' kaj elf', nur kun nin volas ludi,

5 6

Venlasu min spirito, cxar mi volas plu vivi.

7

1) "vi"

2) So heißt der Satz "Ich würde ein Jahr kosten." ==> "unu jaron al mi kostus"

3) Es fehlt die Bestimmung: "unu nokt'"

4) "en vian manon" heißt "in deine Hand". Gemeint ist aber "in deiner Hand" ==> "en via mano". Wobei im Text ja eigentlich "Arme" steht.

5) "nur" bezieht sich immer auf den unmittelbar folgenden Satzteil, hier also auf "kun ni". So, wie er da steht, hieße der Satz: "Fee, Troll und Elf wollen nur mit UNS spielen." Gemeint ist aber: "Fee, Troll und Elf wollen nur mit uns SPIELEN." ==> "Fe', trol' kaj elf' volas nur ludi kun ni." (Das Komma nach elf' ist überflüssig.)

-

Sxi ne rifuzas plu, kiam altiras li sxin,

Jam en sorcxo forgesigas, perdigas li sxin,

Kiam lia lipoj proksimis, fora estas la mondo,

1 2

Bela mort' estas sorcxo, fora de spac' kaj tempo.

3

1) "liaj"

2) "proksimi" heißt "nahe sein". Dann müsste da aber "proksimAs" stehen. "Sich näherten" -- "proksimighis"

3) "fora" geht, besser und üblicher ist "for"

Profunda la luno est' supra l' arbaro,

1 2

Kiam tago proksimis glacifridis l' aero,

3 4

Profunde en elfmano, trankvila ino kusxis,

5 6

La nokto elvenis, kaj la cxielo grizigxis.

7 8

1) Die Verbend fehl.

2) (Wie erste Strophe)

3) "proksimis" oder "proksimighis"? "glacifridi" klingt nicht gut.

4) Das ist jetzt ein sehr pingeliger Kommentar: Wenn man ganz streng nach den Regeln verfahren wollte, dann dürfte man den Artikel nur nach einer Präposition apostrophieren, die auf einen Vokal endet. Daran hält sich aber eigentlich keiner.

5) Besser klingt "elfa mano". Aber eigentlich geht es ja nicht um Hände, sondern um Arme. Und da ist sie auch nicht drin in denen, sondern eigentlich liegt sie _zwischen_ zweien.

6) So wies dasteht klingt das so: "Ein ruhiges Weibchen lag." Wenn du schreiben möchtest "Ein Weibchen lag ruhig" ==> "trankvile ino kushis". Wenn du schreiben möchtest "Die Frau lag ruhig" ==> "trankvile kushis la virino"

7) "elveni" -- "herauskommen", also "die Nacht kam heraus". Das ist aber nicht gemeint.

8) Das geht so, aber es ist kein im Esperanto übliches oder allgemein verständliches Bild für Tagesanbruch. Dämmerung ist "krepusko".

-

Tiel la eklumo surbrilis l' arbfolioj,

1

Kie por l' villagxulino rapide pasis la jaroj,

2

En la brilo la fremdulo igxis polvo kaj lum',

3

Postlasis sxin malforta, sed me mortigis sxin.

4

1) "arb(o)foliojN", besser "brilis sur la arbofolioj".

2) mit einem "l". Wie kannst du eigentlich "por l' v..." aussprchn?

3) besser und üblicher: "farighis"

4) "ne"

Hela l' tageko est' supra la pado,

1 2

Kiam la ino el vilagxo elvenis l' arbaro,

3 4 5

La haroj negxblanka, marmorpala lia hauxto

6 7

Cxar sxtelis lian tempon la sorcxo de l' arbaro.

7

1) und 2) siehe oben.

3) "virino" (siehe oben)

4) "el vilagho" -- "aus einem Dorf". Eigentlich ist besser "el la vilagho" -- aus dem Dorf.

5) "la arbaroN" oder "EL la arbaro"

6) "neghblankaJ"

7) lia? -- shia!

8) ebenso

__

| '.._ =oo~

|_______________________(_)_____(_)____

|seb(a)esperantoland.de V ^

zurück zur Gedichtdatenbank

zurück zu anderen Gedichten